Vì sao trên trái đất lại có hiện tượng mùa? Tác động của 4 mùa đến đời sống

Trên Trái đất, hiện tượng mùa là một trong những hiện tượng tự nhiên quan trọng và thú vị nhất. Vào mỗi lần thay đổi mùa, chúng ta lại được chứng kiến sự biến đổi đầy màu sắc của thiên nhiên, từ sự tươi tốt của mùa xuân cho đến sự khô cằn của mùa hạ hay sự lãng mạn của mùa thu và lạnh giá của mùa đông. Tuy nhiên, bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao trên Trái đất lại xuất hiện hiện tượng mùa chưa?  Những đặc điểm từng mùa trên trái đất như thế nào? Những tác động của mùa đối với đời sống ra sao? Hãy cùng Pgdphurieng tìm hiểu nhé.

Vì sao trên trái đất lại có hiện tượng mùa? Sự hình thành các mùa trên trái đất

Dân gian thường giải thích hiện tượng mùa trên Trái đất là do Trái đất tiến đến gần Mặt Trời khiến mùa hè nóng bức, và lùi xa Mặt Trời khiến mùa đông lạnh giá. Tuy nhiên, đây là giải thích không khoa học. 

Thực tế, hiện tượng mùa xuất hiện do sự kết hợp của nhiều yếu tố. Bao gồm quỹ đạo quay và độ nghiêng của trục quay trái đất quanh Mặt trời; cùng với các yếu tố khí hậu và địa lý. Trái đất quay quanh Mặt trời trong một quỹ đạo hình elip. Mỗi vòng quay mất khoảng 365.25 ngày. Và trục quay của Trái đất được nghiêng lệch so với mặt phẳng quỹ đạo khoảng 23,5 độ. 

Khi một nửa của Trái đất được chiếu sáng nhiều hơn và tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng Mặt trời hơn; vùng đó sẽ trải qua mùa hè. Ngược lại, khi nửa kia của Trái đất được chiếu sáng ít hơn và tiếp xúc không trực tiếp với ánh sáng Mặt trời hơn; vùng đó sẽ trải qua mùa đông. Mùa xuân và mùa thu là khi Trái đất quay quanh Mặt trời trên quỹ đạo của nó sao cho ánh sáng của Mặt trời chiếu vào cả hai bán cầu trên Trái đất một cách đồng đều. Tạo ra thời tiết ôn hòa và mát mẻ. Yếu tố khí hậu, địa hình, mật độ cây cối và độ cao cũng ảnh hưởng đến sự thay đổi mùa trên Trái đất. Hiện tượng này tạo nên sự đa dạng và phong phú của thiên nhiên, đem lại những trải nghiệm và hoạt động đa dạng cho con người và động vật trên Trái đất; và ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế và nông nghiệp. 

Việc hiểu rõ cách thức hình thành các mùa trên Trái đất sẽ giúp dễ dàng dự báo thời tiết và đưa ra quyết định phù hợp với hoạt động của chúng ta.

Những đặc điểm từng mùa trên trái đất

Các mùa trên Trái đất có những đặc điểm riêng biệt. Phản ánh sự thay đổi của khí hậu và môi trường trong từng giai đoạn của năm. Những đặc điểm này được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau. Bao gồm: Độ nghiêng trục quay của Trái đất; khoảng cách của Trái đất đến Mặt trời; vùng áp suất khí quyển; địa hình và vùng đất của từng vùng trên Trái đất.

Thời gian các mùa trên trái đất

Thời gian của các mùa trên Trái đất phụ thuộc vào địa điểm và vùng miền. Tuy nhiên, thường được chia thành chu kỳ 4 mùa: Mùa xuân, mùa hè, mùa thu và mùa đông.

Ở các quốc gia ở miền Bắc, thời gian của các mùa được xác định như sau:

• Mùa xuân: Từ tháng 3 đến tháng 6
• Mùa hè: Từ tháng 6 đến tháng 9
• Mùa thu: Từ tháng 9 đến tháng 12
• Mùa đông: Từ tháng 12 đến tháng 3

Tuy nhiên, ở các quốc gia ở miền Nam như Úc và New Zealand. Thời gian của các mùa lại ngược lại và trùng với với các tháng khác. 

Ví dụ: Ở Úc, mùa hè bắt đầu từ tháng 12 đến tháng 3. Mùa thu từ tháng 3 đến tháng 6. Mùa đông từ tháng 6 đến tháng 9 và mùa xuân từ tháng 9 đến tháng 12.

Đặc điểm của các mùa 

Mùa Xuân 

Trong mùa xuân, cây cối trên khắp cảnh vật bắt đầu ra lá mới và các loài hoa đua nhau nở rộ, tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp. Nhiệt độ tăng dần và các loài động vật cũng bắt đầu xuất hiện và sinh sản.

Mùa xuân thường không quá nóng như mùa hè; và cũng không gây ra cái lạnh khắc nghiệt như mùa đông. Nhiệt độ trong mùa này thường dao động từ 20 đến 30 độ. Là điều kiện lý tưởng để hoa nở rộ và thuận tiện cho các hoạt động trồng trọt của người dân.

Đây cũng là khoảng thời gian có nhiều lễ hội nhất trong năm. Chẳng hạn như Tết Nguyên Đán ở Việt Nam; hoặc lễ hội Hoa anh đào- Sakura Matsuri diễn ra ở Nhật Bản và Mỹ,… Đây được xem là thời điểm báo hiệu cho sự khởi đầu mới và may mắn trong năm.

Mùa Hạ 

Mùa hạ là thời điểm Trái Đất hấp thu lượng năng lượng từ ánh sáng mặt trời nhiều nhất. Điều này làm cho thời tiết trong mùa hè trở nên nắng nóng gay gắt. Nhiệt độ thường dao động trong khoảng từ 25-35 độ. Ở một số quốc gia, nhiệt độ có thể lên đến 40 độ. Dù vậy, mùa hè không phải là thời điểm tốt để trồng trọt. Do đó, người ta thường thu hoạch sản phẩm vào khoảng thời gian này. Ngoài ra, đây cũng là mùa để ngành du lịch biển phát triển mạnh mẽ; và các lễ hội liên quan đến nước được tổ chức.

Các hoạt động lễ hội nổi bật trong mùa hè bao gồm: Lễ Thất tịch tại Nhật Bản; lễ hội bùn Boryeong tại Hàn Quốc; lễ hội Té nước Songkran tại Thái Lan và lễ hội Cầu Ngư tại Quảng Ninh,..

Nắng gay gắt của mùa hè sẽ làm hơi nước bốc hơi nhiều hơn tự nhiên. Sau đó, hơi nước sẽ kết tụ và tạo ra những cơn mưa rào nhẹ. Tuy nhiên, lượng mưa vào mùa hè lại không đủ để giảm nhiệt độ nắng nóng. Nếu bạn không khỏe mạnh, bạn rất dễ bị bệnh vào thời gian này.

Mùa Thu 

Mùa thu được nhận diện dễ nhất qua sự thay đổi của lá cây. Những chiếc lá vàng rụng dần và chờ đợi cho những chồi xanh mới nảy mầm. Thời tiết mùa thu khá thoải mái hơn so với mùa hè. Nhiệt độ giảm dần và không gây nóng bức. Sáng sớm và chiều tối, sương mù và khí se lạnh càng làm cho thời tiết mùa thu thêm dịu mát.

Mặc dù mùa thu là mùa rụng lá; nhưng lại là thời điểm hoa đua nhau nở rộ. Thời tiết mát mẻ, rất phù hợp cho du lịch và cắm trại. 

Ngoài ra, mùa thu cũng có một số lễ hội đặc sắc được tổ chức như lễ hội hoa tam giác mạch tại Hà Giang, Tết Trung Thu ở Trung Quốc, lễ Tạ ơn ở Mỹ, và lễ cầu mưa Chuseok ở Hàn Quốc, …

Mùa Đông 

Mùa đông là thời điểm lạnh nhất trong năm. Nhiệt độ giảm mạnh xuống khoảng 15 độ và ở một số quốc gia trên thế giới, nhiệt độ còn có thể giảm đến mức âm, thường đi kèm với tuyết rơi. Trái Đất trong mùa đông ít nhận bức xạ từ Mặt Trời, khiến thời tiết trở nên rất lạnh.

Mùa đông cũng là thời điểm cây cối vào giai đoạn ngủ đông để sẵn sàng cho mùa xuân sắp đến, khi chúng đâm chồi nảy lộc. 

Ngoài ra, đây cũng là thời điểm Trái Đất kết thúc chu kỳ quay của nó trong một năm; để chuẩn bị cho một chu kỳ mới để khởi đầu cho một năm mới.

Mùa đông cũng là thời điểm của các lễ hội đa dạng trên thế giới. Bao gồm lễ Giáng Sinh tại Mỹ; lễ Oshougatsu ở Nhật Bản; lễ hội băng tại Cáp Nhĩ Tân và lễ hội mùa đông tại Sapa, Việt Nam, và nhiều hơn nữa.

Những tác động của mùa đối với đời sống

Đối với con người

Đối với con người, mùa đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nông nghiệp và lương thực. Với các nông trại trên khắp thế giới, các loại cây trồng và thú nuôi đều phải tuân thủ chu kỳ mùa, bao gồm thời gian gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch và chế biến. Các mùa cũng ảnh hưởng đến hoạt động khác như du lịch, văn hóa, thể thao, v.v.

• Mùa đông có thể gây ra những khó khăn cho các hoạt động thường ngày của con người, nhưng cũng tạo cơ hội cho các hoạt động như trượt tuyết, trượt băng, và các hoạt động mùa đông khác.
• Mùa xuân và mùa hạ cung cấp điều kiện thuận lợi cho hoạt động ngoài trời, đặc biệt là các hoạt động thể thao, du lịch và picnic.
• Mùa thu là thời điểm của những cảnh quan đẹp nhất, với những màu sắc đầy sắc màu của những cánh đồng lúa chín, cây cối rực rỡ và trời xanh sâu.
• Mùa đông và mùa xuân có thể gây ra các bệnh về hô hấp như cảm lạnh, viêm họng, đau đầu và viêm xoang.

Đối với hệ sinh thái

Mùa cũng có tác động lớn đến hệ sinh thái. Sự thay đổi mùa có thể ảnh hưởng đến các loài động vật, thực vật, vi khuẩn và các hệ sinh thái khác. Chúng cũng ảnh hưởng đến chu trình sinh sản; di cư và hành vi sinh học của nhiều loài.

• Mùa đông có thể ảnh hưởng đến sự sinh tồn của một số loài động vật và thực vật. Nhưng cũng là thời điểm để một số loài động vật ngủ đông; giúp chúng giữ năng lượng và sinh tồn qua mùa đông.
• Mùa xuân là thời điểm của sự phục hồi cho hệ sinh thái. Với sự xuất hiện của nhiều loài thực vật mới và các loài động vật đầu tiên.
• Mùa hạ là thời điểm của sự sống động. Với rất nhiều loài thực vật và động vật khác nhau đang hoạt động và sinh sản.
• Mùa thu là thời điểm của sự thay đổi. Với sự rụng lá của các cây cối; sự di chuyển của các loài động vật và sự chuẩn bị cho mùa đông.

Ngoài ra, sự biến đổi khí hậu và thay đổi mùa có thể gây ra các tác động đáng kể đến môi trường và đời sống con người, bao gồm nạn đói, hạn hán, lũ lụt, giá rét, nóng bức và bão. Các hiện tượng thời tiết đặc biệt có thể ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày của con người và gây ra các vấn đề sức khỏe, giao thông và năng suất lao động.

Kết luận

Trên trái đất, hiện tượng mùa xuất hiện do sự kết hợp giữa quỹ đạo quay và độ nghiêng của trục quay trái đất, cùng với các yếu tố khí hậu và địa lý. Nhờ vào sự thay đổi này, thiên nhiên trên Trái đất đem lại sự đa dạng và phong phú cho cuộc sống. Các mùa trên Trái đất bao gồm mùa xuân, mùa hạ, mùa thu và mùa đông, với đặc điểm và tác động riêng biệt đến con người và hệ sinh thái. Mùa xuân đem lại sự tươi mới, mùa hạ nóng bức, mùa thu mang lại cảm giác ấm áp và mùa đông là thời gian lạnh giá. Sự thay đổi này cũng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, đời sống của con người, cũng như các hoạt động của hệ sinh thái. Do đó, việc nghiên cứu và hiểu rõ về sự hình thành và tác động của mùa là vô cùng quan trọng.

Xem thêm:

Học ngành Kinh tế ra trường làm gì? Những công việc có thể làm sau khi tốt nghiệp ngành Kinh tế

Ngành Luật là gì? Học Luật ra làm gì? Cơ hội việc làm sau khi tốt nghiệp ngành Luật

Học công nghệ thông tin ra làm gì? Mức lương của ngành CNTT sau khi tốt nghiệp là bao nhiêu?

Ngành Marketing là gì? Học Marketing ra trường làm gì? Những trường đào tạo ngành Marketing tốt nhất

Học ngôn ngữ Anh ra làm gì? Học ở đâu và ra trường có dễ xin việc không?

Làm sale là làm gì? Nhân viên sale làm những gì? Những công việc có thể làm sau khi tốt nghiệp