Loài hoa ký sinh tái xuất sau 13 năm

Thismia kobensis hay “đèn lồng cổ tích” là một loài thực vật dị dưỡng nấm cực hiếm với chỉ một mẫu vật duy nhất được phát hiện ở thành phố Kobe của Nhật Bản vào năm 1992. Các cuộc khảo sát sau đó từ năm 1993 đến 1999 không tìm thấy thêm bất kỳ mẫu vật mới nào và đến năm 2010, nó bị tuyên bố tuyệt chủng do mất môi trường sống và nạn phá rừng.

Tuy nhiên, trong một nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Phytotaxa hôm 27/2, các nhà khoa học Nhật Bản cho biết đã tái phát hiện hàng chục cây T. kobensis trên một con đường mòn ở thành phố Sanda, tỉnh Hyogo, cách Kobe khoảng 30 km.

Giống như khoảng 90 loài đã biết trong chi Thismia, T. kobensis mọc dưới lòng đất và chỉ trồi lên bề mặt trong thời gian ngắn dưới dạng những bông hoa phức tạp giống chiếc đèn lồng. Do thiếu diệp lục, loài thực vật bí ẩn này không thể quang hợp, thay vào đó, nó ký sinh trên nấm để lấy một phần hoặc toàn bộ dưỡng chất cần thiết.

Môi trường sống ưa thích của Thismia là rừng mưa nhiệt đới, nơi đang phải đối mặt với sự suy thoái trên toàn cầu. Các loài trong chi này đến nay vẫn rất khó nắm bắt và một số lượng đáng kể đã biến mất sau những khám phá ban đầu của chúng.

“Bởi vì hầu hết các loài thực vật dị dưỡng lấy carbon một cách gián tiếp từ vật chủ (nấm hoặc thực vật khác) thông qua mạng lưới rễ chung, nên chúng phụ thuộc rất nhiều vào hoạt động của nấm hoặc cây chủ để tồn tại. Do đó, Thismia đặc biệt nhạy cảm với những xáo trộn môi trường, khiến chúng vừa hiếm vừa có nguy cơ tuyệt chủng cao”, các nhà khoa khoa học viết trong nghiên cứu.

Việc tái khám phá T. kobensis khiến nó trở thành loài Thismia duy nhất được biết đến ở cực bắc châu Á. Dựa trên một số đặc điểm như các cánh hoa rõ ràng và không có tuyến mật, nhóm nghiên cứu cho rằng nó có quan hệ họ hàng gần với Thismia americana, loài Thismia duy nhất ở Bắc Mỹ. T. americaana lần đầu được phát hiện ở Chicago vào năm 1912 nhưng không còn nhìn thấy kể từ năm 1916.

Đoàn Dương (Theo Live Science/Mapress)