Cơn ngất

Ngất là hiện tượng thường gặp. Ngất thường sẽ tự phục hồi sau một thời gian, khi não hồi phục lại tuần hoàn. Ngất không phải là bệnh mà là một triệu chứng bệnh, điều đó có nghĩa là nguyên nhân ngất là do một bệnh lý khác. Khi bạn bị ngất, bác sĩ sẽ tiến hành khám và kiểm tra toàn diện nhằm tìm nguyên nhân gây bệnh. Có một số nguyên nhân gây bệnh khá lành tính như hạ đường huyết, lo sợ nhưng cũng có nguyên nhân gây bệnh nguy hiểm nếu không kịp thời điều trị như rối loạn nhịp tim, tắc động mạch não.

Cơn ngất/ Mất ý thức là gì?

Ngất là tình trạng mất ý thức thoáng qua, người bệnh thấy hoa mắt, chóng mặt, mắt tối sầm và sau đó không nhận thức được xung quanh. Hiện tượng này thường xuất hiện khi dòng máu đến não thấp hơn mức tối thiểu hay do huyết áp giảm đột ngột.

Ngất có thể xảy ra ở mọi người tùy thuộc vào điều kiện sức khỏe. Ở người có sức khỏe yếu hoặc có vấn đề về tim sẽ dễ ngất xỉu nhiều hơn.

​Dấu hiệu của cơn ngất/ mất ý thức

Dấu hiệu của ngất có thể xảy ra vài giây trước khi ngất. Bao gồm tim đập nhanh, loạn nhịp hoặc đập quá chậm. Những triệu chứng khác bao gồm ngáp hay thở gấp, thấy buồn nôn, tự dưng chảy mồ hôi nhiều hoặc bị hoa mắt, ù tai.

Bạn có thể ngất do hoảng sợ, đau đớn, qua mệt, đói hoặc uống rượu bia quá nhiều. Những trường hợp này sẽ tự khỏi sau khi cơ thể phục hồi. Tuy nhiên, bạn cần nhập viện ngay khi bạn bị ngất cùng với triệu chứng đau ngực, khó thở, hoặc bạn có tiền sử bệnh tim.

​Nguyên nhân gây ra cơn ngất/ mất ý thức

Nguyên nhân ngất thường là do máu bơm không đủ lên não dẫn đến não thiếu oxy. Một số nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu oxy máu não:

– Mạch máu não bị tắc nghẽn

– Nhịp tim bất thường làm giảm lưu lượng máu.

– Bệnh huyết áp thấp.

– Bệnh suy tim hoặc van tim không bình thường.

– Thiếu máu, tức là lượng hồng cầu trong máu thấp.

– Dùng thuốc đặc trị, đặc biệt là thuốc cao huyết áp.

– Thuyên tắc phổi.

– Mất quá nhiều nước do tiêu chảy.

Một loại ngất nữa là ngất do phản xạ do dây thần kinh phế vị bị kích thích quá mức làm hạ huyết áp và gây ra ngất. Loại này xảy ra khi hoảng sợ, đau đớn, hoặc khi ho nhiều.

Yếu tố nguy cơ dẫn đến cơn ngất/ mất ý thức

– Đứng lâu hoặc nằm lâu và đứng dậy đột ngột.

– Thần kinh căng thẳng.

– Bị huyết áp thấp mãn tính.

– Đang mắc bệnh về tim hoặc các bệnh khác.

​Điều trị cơn ngất/ mất ý thức

Bình thường, bạn sẽ tự hồi phục sau khi ngất.

Nếu ngất do tim bơm không đủ máu, bác sĩ có thể đề nghị gặp bác sĩ chuyên khoa tim mạch để kiểm tra thêm. Nếu bạn có huyết áp thấp hoăc bị bệnh tim, các loại thuốc đặc trị có thể khiến bạn bị ngất. Hãy nói với bác sĩ để điều chỉnh đơn thuốc cho bạn.

Khi không rõ nguyên nhân, bác sĩ sẽ dùng liệu pháp bàn nghiêng. Cách này dùng để kiểm tra những triệu chứng lúc cơ thể bạn ở các vị trí khác nhau. Nếu nghi ngờ bạn bị loạn nhịp tim, bác sĩ sẽ đo nhịp tim của bạn trong 24 giờ bằng máy đo nhịp tim di động.

Khi gặp một người bị ngất, gọi ngay cấp cứu, cần để bệnh nhân nằm dưới nền cứng và phẳng rồi từ từ nâng nhẹ chân lên cao, tuyệt đối không nâng ngay bệnh nhân dậy.

Đối với người có nguy cơ bị ngất do phản xạ thần kinh tim, cách tốt nhất là tránh môi trường quá nóng hoặc người quá đông. Cần uống nhiều nước, bổ sung thêm muối. Ngoài ra, có thể dùng thuốc điều chỉnh phản xạ này do các bác sĩ tim mạch/ thần kinh kê toa.

Nếu các biện pháp trên thất bại, có thể xem xét việc cấy máy tạo nhịp. Đối với người hay bị ngất khi thay đổi tư thế, cần dùng thuốc theo chỉ định và tránh đi tất chân chặt, nằm ngủ cao đầu. Còn với trường hợp ngất do rối loạn nhịp, có thể dùng máy tạo nhịp tim nếu nhịp chậm, hoặc dùng thuốc điều chỉnh nhịp hay đốt điện trong trường hợp nhịp tim quá nhanh.

​Phòng ngừa cơn ngất/ mất ý thức

– Không nhịn đói.

– Chế độ dinh dưỡng đầy đủ.

– Uống đủ nước.

– Ngồi xuống hoặc nằm khi có cảm giác muốn ngất để máu kịp lên não.

(Hình ảnh tổng hợp từ pinterest.com, medicalj-center.info, google,…)

Thạc sĩ Thái Huy
Bệnh viện Đại học Y Dược TP. HCM (Cơ sở 1)