Bệnh cúm gia cầm trên người: Nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán và cách điều trị

Bệnh cúm gia cầm là một loại bệnh do virus gây ra cho các loại gia cầm và lây lan sang người rất nguy hiểm. Hãy cùng Nhà thuốc An Khang theo dõi ngay bài viết sau đây để tìm hiểu thêm về bệnh nhé!

Bệnh cúm gia cầm trên người là gì?

Bệnh cúm gia cầm (Tên khoa học là Avian Influenza) là một loại bệnh cúm do virus gây ra cho các loài gia cầm (hay chim) sau đó lây sang người qua nhiều đường tiếp xúc.

Các triệu chứng: sốt, ho, nhức mỏi cơ bắp, đau đầu, sổ mũi, đau họng và mệt mỏi. Những triệu chứng này có thể từ nhẹ đến nặng. Bệnh có thể trầm trọng đối với trẻ nhỏ, người già và những người có vấn đề về sức khỏe khác avian influenza (AI).

Virus này được phát hiện lần đầu tiên là tại Ý vào đầu thập niên 1900 và giờ đây phát hiện ở hầu hết các nơi trên thế giới. Virus cúm gây bệnh trên người được chia 3 nhóm (A, B, C) trong đó nhóm A là phổ biến và một số trong nhóm này có thể phátthành dịch bệnh.

Có rất nhiều chủng virus cúm gia cầm khác nhau. Hầu hết chúng không lây nhiễm cho con người. Nhưng có 4 chủng gây lo ngại trong những năm gần đây:

• H5N1 (từ 1997).
• H7N9 (từ 2013).
• H5N6 (từ 2014).
• H5N8 (từ 2016).

Cúm gia cầm do virus cúm gây ra trên gia cầm

Dấu hiệu khi bị bệnh cúm gia cầm trên người

Các triệu chứng của cúm gia cầm gần giống với cúm thông thường (ho, sốt, sổ mũi, hắt hơi, đau đầu, người mệt mỏi, chảy nước mắt, da khô nóng,…). Tuy nhiên, điểm khác của cúm gia cầm là các dấu hiệu suy hô hấprõ rệt hơn và thể hiện tùy vào từng giai đoạn của bệnh như sau:

• Giai đoạn ủ bệnh: Kéo dài từ 2 – 5 ngày sau khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh như giết mổ hay sử dụng các sản phẩm từ gia cầm bị bệnh như thịt, trứng hoặc tiếp tiếp xúc trực tiếp với người đang bị nhiễm bệnh,… Đây là khoảng thời gian virus H5N1 tiềm ẩn trong cơ thể bệnh nhân, chưa phát tác và chưa có dấu hiệu gì, chỉ chờ cơ hội bùng phát.
• Giai đoạn khởi phát: Lúc này bệnh nhân sẽ đột ngột bị sốt cao, đau nhức, mệt mỏi khắp toàn thân, thậm chí chán ăn,… Đây là dấu hiệu ban đầu cảnh báo người bệnh sắp bước vào một giai đoạn bùng phát dữ dội của bệnh cúm A H5N1 với nhiều biến chứng phức tạp.
• Giai đoạn toàn phát: Đây là giai đoạn phát ra hoàn toàn những triệu trứng trong thời gian ủ bệnh và giai đoạn khởi phát. Đến lúc này người bệnh mới có thể nhận biết một cách rõ ràng: sốt cao kéo dài có thể bị hôn mê, ho khan, ho có đờm và đau nhức toàn thân dữ dội.

Nguyên nhân gây cúm gia cầm ở người

• Tiếp xúc trực tiếp đồ dùng: Vật dụng bị nhiễm bởi phân gia cầm là đường lây truyền cúm A H5N1 là chính, virus cúm gia cầm có thể lây nhiễm cho người bằng các cơ chế cơ học như qua các phương tiện vận chuyển, quần áo, giày dép.
• Lây truyền qua không khí: Virus có thể lây truyền qua không khí (ví dụ các giọt nhỏ dịch tiết đường hô hấp của gia cầm mang bệnh hoặc hít phải không khí có chứa bụi từ phân gia cầm)
• Qua đường ăn uống hoặc tiếp xúc trực tiếp với mầm bệnh: Có thể lây qua đường ăn uống (nước, thực phẩm nhiễm virus,…), lây bệnh do tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh qua chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, chế biến, ăn gia cầm và sản phẩm của gia cầm bệnh chưa được nấu chín hoặc chế biến không hợp vệ sinh.

Cúm gia cầm do nhiễm virus

Biến chứng nguy hiểm

• Tổn thương trên hệ thống hô hấp là biến chứng đầu tiên và hay gặp nhất. Các loại vi khuẩn như haemophilus influenzae, liên cầu, phế cầu, tụ cầu vàng… chính là các tác nhân gây bội nhiễm phế quản – phổi. Phần lớn các trường hợp, bệnh nhân tử vong do thiếu oxy nghiêm trọng.
• Suy đa tạng: Khi bệnh diễn biến nhanh bệnh nhân có thể bị suy đa tạng, các bộ phận quan trọng như thận, gan, não bị ảnh hưởng. Hệ miễn dịch trở nên suy yếu do số lượng bạch cầu, bạch cầu trung tính giảm mạnh. Do đó người bệnh luôn cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, thậm chí bị tiêu chảy dẫn đến hạ đường huyết.
• Các hội chứng nghiêm trọng cũng có thể xảy ra ví dụ như đông máu nội mạch rải rác, viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim,… Bệnh nhân cũng có thể bị phù não, viêm màng não lympho.

Các biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời

Các cách chẩn đoán bệnh

Không thể chẩn đoán cúm gia cầm chỉ dựa trên các triệu chứng. Để chẩn đoán cúm gia cầm, chuyên gia chăm sóc sức khỏe cần làm các xét nghiệm sau để xác định virus:

• Xét nghiệm bệnh phẩm dịch mũi.
• Xét nghiệm bệnh phẩm dịch cổ họng.
• Chẩn đoán hình ảnh bằng phương pháp chụp X-quang để đánh giá mức độ tổn thương của phổi.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Các dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Hãy liên hệ bác sĩ hoặc trung tâm y tế gần nhất nếu gặp các triệu chứng sau:

• Sốt cao liên tục từng cơn và kéo dài, có thể dẫn đến hôn mê.
• Đau nhức, mệt mỏi khắp toàn thân.
• Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
• Tiêu chảy.
• Hạ đường huyết.

Nơi khám chữa

Nếu phát hiện các dấu hiệu nêu trên bạn nên đến ngay các cơ sở y tế gần nhất hoặc các bệnh viện đa khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Tham khảo một số bệnh viện uy tín và nổi tiếng.

• Khu vực Tp. Hồ Chí Minh: Bệnh viện Y dược thành phố Hồ Chí Minh, Bệnh viện chợ rẫy, Bệnh viện Quân Y 175, Bệnh viện Pháp Việt,…
• Khu vực Hà Nội: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Hữu Nghị, Bệnh viện Đa khoa Hà Nội, Bệnh viện 108, Bệnh viện E Hà Nội,…

Cách điều trị bệnh cúm gia cầm trên người

• Điều trị chống suy hô hấp bằng cách làm thông đường thở, hút sạch đờm, dãi trong họng, khí quản bệnh nhân, đặt nội khí quản, cho thở oxy, vỗ rung lồng ngực, cho bệnh nhân ho, khạc đờm ra ngoài.
• Điều trị chống sốc bằng cách điều chỉnh rối loạn nước và điện giải bảo đảm lượng dịch 70-80% nhu cầu sinh lý, sử dụng các loại dịch truyền: ringer lactat 5%, glucose 5%, natri clorid 0,9%,… Điều trị hạ sốt, giảm bạch cầu hạt. Chăm sóc nâng cao thể trạng để hồi phục sức khỏe sau giai đoạn cấp cứu.

Theo dõi tình hình bệnh nhân trong suốt quá trình điều trị

Phòng tránh bệnh cúm gia cầm trên người

• Thường xuyên vệ sinh môi trường như tẩy uế chuồng trại nuôi gia cầm mắc dịch, phun thuốc cloramin B xung quanh khu vực nhà ở, thậm chí trong từng gia đình.
• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ: Rửa mặt, mũi, chân tay ít nhất 2-3 lần/ngày. Sử dụng các loại thuốc sát khuẩn đường hô hấp trên để nhỏ mũi và súc họng hàng ngày.
• Ăn uống đảm bảo vệ sinh: Không ăn tiết canh hoặc thịt các loại gia cầm ốm, bệnh hoặc nghi mắc bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh: Khi tiếp xúc với nguồn bệnh, phải trang bị bảo hộ gồm mặt nạ, áo choàng, găng tay, mũ… sản xuất theo tiêu chuẩn kỹ thuật đảm bảo ngăn ngừa virus xâm nhập.
• Gia đình trong vùng dịch hoặc có người thân nhiễm cúm gia cầm cũng cần vệ sinh nhà cửa. Đồ dùng bệnh nhân phải được ngâm dung dịch tẩy trùng 20 phút, sau đó giặt sạch và phơi khô.
• Đến bệnh viện ngay để khám và điều trị khi có các biểu hiện nghi bị bệnh như: sốt cao, đau đầu, đau cơ, đau họng, chảy nước mắt, nước mũi, ho,…

Vệ sinh môi trường chăn nuôi thường xuyên

Đôi lời từ Nhà thuốc An Khang

Hy vọng bài viết đã mang đến cho bạn những kiến thức bổ ích về bệnh cúm gia cầm trong giai đoạn đang diễn ra dịch cúm trên toàn quốc, hy vọng sẽ giúp bạn biết cách bảo vệ sức khoẻ chính mình và gia đình thân yêu.

Nếu bạn có xuất hiện các triệu chứng như sốt kéo dài, đau nhức, chán ăn, buồn nôn, tiêu chảy, hạ đường huyết và cần được tư vấn bởi đội ngũ có chuyên môn, hãy liên hệ với Zalo của Nhà thuốc An Khang tại đây.

Nếu có bất kỳ đóng góp nào về nội dung hoặc trải nghiệm của bạn trên webiste nhathuocankhang.com, vui lòng đánh giá ngay bên dưới để chúng tôi có cơ hội được phục vụ bạn tốt hơn.

Lời cuối cùng, Nhà thuốc An Khang chúc bạn luôn có thật nhiều sức khoẻ, an khang và hạnh phúc.

Nguồn: CDC, NHS, Everyday Health