7 Mẹo sử dụng Atlat trong bài thi môn Địa lý THPT QG

Atlat Địa lý Việt Nam được coi là cuốn sách giáo khoa Địa lý thứ hai, là “tài liệu” duy nhất mà học sinh được mang vào phòng thi trong tất cả các kỳ thi. Atlat Địa lý Việt Nam thực chất là tập bản đồ, một tập nhiều bản đồ sắp xếp lại với nhau, được viết bằng kí hiệu, màu sắc, bản đồ, bảng số liệu… Atlat Địa lý Việt Nam và đề thi THPT quốc gia môn Địa lý được cấu trúc phù hợp với các đơn vị sách giáo khoa Địa lý lớp 12 nên thí sinh cần nắm rõ điều này. chúng mình xin giới thiệu những mẹo sử dụng Atlat trong bài thi môn Địa lý THPT QG.

5 bước khi làm bài khai thác Atlat

các câu có trong Atlat thường dễ và là câu gỡ điểm nên những câu sử dụng Atlat ta làm trước và làm cùng lúc để khỏi phải mở, đóng Atlat nhiều lần, mất thì giờ. Để khai thác Atlat trong khi làm bài ta có thể theo 5 bước sau:

»В BЖ°б»›c 1: Дђб»Ќc kД© cГўu hб»Џi, xГЎc Д‘б»‹nh Д‘Гєng nб»™i dung cГўu hб»Џi

»В BЖ°б»›c 2: XГЎc Д‘б»‹nh nhanh cГЎc trang Atlat liГЄn quan cбє§n dГ№ng Д‘б»ѓ giбєЈi quyбєїt Д‘Ж°б»Јc nб»™i dung cГўu hб»Џi

»В BЖ°б»›c 3: XГЎc Д‘б»‹nh kб»№ nДѓng cбє§n vбє­n dụng Д‘б»ѓ lГ m việc vб»›i bбєЈn Д‘б»“ (nhбє­n biбєїt, Д‘б»Ќc tГЄn Д‘б»‘i tЖ°б»Јng, xГЎc Д‘б»‹nh vб»‹ trГ­ hay xГЎc Д‘б»‹nh mб»‘i quan hệ…)

» BЖ°б»›c 4: XГЎc Д‘б»‹nh vГ  khai thГЎc cГЎc kГ­ thiệu thГґng tin tб»« Atlat

»В BЖ°б»›c 5: Kбєїt hб»Јp 4 bЖ°б»›c trГЄn Д‘б»ѓ tГ¬m ra Д‘ГЎp ГЎn

5 bước khi làm bài khai thác Atlat

Nắm rõ mối tương quan giữa các đối tượng

Mối tương quan đó cụ thể là: mối quan hệ giữa các yếu tố tự nhiên với nhau, mỗi quan hệ tương hỗ, quan hệ nhân quả giữa các yếu tố tự nhiên – kinh tế, dân cư -kinh tế, kinh tế – kinh tế, tự nhiên – dân cư…

Các em cũng cần lưu ý và tự trang bị cho mình kĩ năng tính toán, đo đạc, so sánh, xác định vị trí địa lý để làm các bài tập ở mức độ vận dụng và vận dụng cao.

Nắm rõ mối tương quan giữa các đối tượng

Đọc Atlat đúng trình tự

Trắc nghiệm môn địa có sử dụng ATLAT địa lý Việt Nam, vì thế các em cần nắm vững kỹ năng đọc ATLAT. Vì mỗi câu chỉ có 1 phút 15 giây, nên nếu làm câu Atlat (có thể có từ 4 – 8 câu Atlat) mà không quen đọc, các em có thể mất nhiều thì giờ mà vẫn đọc sai.– Trước hết các em cần thuộc trang 3 cuốn Atlat (các ký hiệu chung) để đỡ mất thì giờ tra lại. Không khó để học trang này.– Nhớ tên tỉnh thành khác với tên các thành phố. Tên tỉnh và  5 thành phố trực thuộc trung ương được ghi bằng chữ IN HOA màu ĐỎ (hay HỒNG). Còn tên thành phố thuộc tỉnh thì ghi màu đen và font chữ nhỏ hơn. Tên tỉnh thành được phân rõ ở trang 4 và trang 5 Atlat.– Ngoài ra các em cũng cần nhớ tên 7 vùng kinh tế, 7 vùng nông nghiệp ở trang 17, và trang 18 Atlat. Trang 17 cho biết vùng và có tên các tỉnh thành (chữ Đỏ) trong mỗi vùng. Các vùng kinh tế cũng được phóng lớn ở các trang 26, 27, 28 và 29. Mỗi trang có 2 vùng kinh tế [trừ trang 27 có 1 vùng là vùng Bắc Trung Bộ.]– Phần mục lục ở cuối trang 31 cho ta biết trang bản đồ cần tìm. Các em nên lưu ý việc này, thay vì mở từng trang xem coi nó nằm ở đâu. Ta mở mục lục để tìm cho nhanh.–  Đọc kỹ phần ghi chú ở Atlat. Ví dụ: trang 3 về Trung Tâm Công nghiệp có 4 mức giá trị sản xuất công nghiệp (trong trang 21, 26, 27, 28, 29 bài vẽ hình tròn màu đỏ trong có các ngành công nghiệp) còn ở trang 3, họ chỉ vẽ có 4 nửa vòng tròn đồng tâm tương ứng với 4 giá trị: vòng lớn nhất có giá trị sản xuất công nghiệp trên 120 nghìn tỉ đồng, còn vòng lớn thứ nhì là từ trên 40 đến 120 nghìn tỉ đồng. 75% các em bỏ mất chữ trên nên ghi từ 40 đến 120 nghìn tỉ đồng. Cá biệt có em còn ghi 40 đến 120 nghìn đồng (sai đơn vị).
Các em nên lưu ý đến các biểu đồ, lát cắt kèm theo bản đồ cùng trang để nắm số liệu. Ví dụ Atlat trang 13. Cho biết đỉnh Phu Luông cao bao nhiêu. Nếu quan sát lát cắt bên dưới phía trái bản đồ ta thấy núi Phu Luông cao 2.985m (còn tìm trên bản đồ vừa mất thì giờ vừa khó nhìn số độ cao)

Đọc Atlat đúng trình tự

Hiểu rõ cấu trúc của Atlat

Atlat Địa lý có cấu trúc 4 phần tương ứng với 4 chương trong sách giáo khoa Địa 12 gồm: Địa lý tự nhiên, địa lý dân cư, địa lý các ngành kinh tế và địa lý các vùng kinh tế.

Theo đó, các trang  Atlat có nội dung cụ thể như sau:

• Trang 3: Hệ thống lại các kí hiệu bản đồ dùng trong Atlat

• Trang 4, 5: Thể hiện phạm vi lãnh thổ, các đơn vị hành chính, dân số, diện tích, các thành phố trực thuộc trung ương.

• Trang 6 – 14:  Là những kiến thức thuộc phần Địa lý tự nhiên

• Trang 15 – 16: Kiến thức thuộc chương Địa lý dân cư

• Trang 17 – 25: Tóm tắt kiến thức về các ngành kinh tế. Cụ thể: Kinh tế chung ở trang 17; kinh tế nông nghiệp trang 18, 19, 20; kinh tế công nghiệp trang 21, 22; các ngành dịch vụ trang 23, 24, 25

• Các trang còn lại là kiến thức về các vùng kinh tế trọng điểm

Khi nắm rõ về cấu trúc của Atlat, các em có thể tìm nhanh và chính xác nhất các kiến thức mình cần để giải quyết nhanh các câu hỏi đơn giản, và tiết kiệm thời gian cho những câu hỏi phức tạp hơn. Vì thời gian làm bài trắc nghiệm Địa lý trung bình chỉ có 1, 25 phút/ 1 câu.

Ví dụ: Bờ biển nước ta cong hình chữ S chạy dài từ tỉnh ….. đến …..

A. Móng Cái – Hà Tiên.                   B. Móng Cái – Cà Mau.

C. Quảng Ninh – Cà Mau                   D. Quảng Ninh – Kiên Giang.

Nhiều em thấy Atlat rõ ràng là từ Móng Cái – Hà Tiên nên chọn câu A. như vậy là SAI vì Móng Cái, Hà Tiên không phải tên Tỉnh. Ta thấy chữ màu đỏ ở trên gần Móng Cái là Quảng Ninh, và chỗ Hà Tiên chữ đỏ là Kiên Giang.

Vậy câu đúng là D. Quảng Ninh – Kiên Giang.

Hiểu rõ cấu trúc của Atlat

Sử dụng nhiều trang Atlat để trả lời 1 câu hỏi đề ra.

– Nhận xét các biểu đồ trong Atlat để lấy kiến thức, nhất là phần thực trạng và số liệu.

– Đối với các phần kiến thức không có trong Atlat như vai trò, đặc điểm, các giải pháp phát triển kinh tế-xã hội… thì buộc thí sinh phải học và ghi nhớ trong sách giáo khoa.

– Nắm chắc các ký hiệu: Thí sinh cần nắm chắc các ký hiệu chung về khoáng sản, nông nghiệp, công nghiệp, lâm ngư nghiệp…

Sử dụng nhiều trang Atlat để trả lời 1 câu hỏi đề ra.

Khai thác kiến thức, số liệu từ các biểu đồ trong Atlat.

Các biểu đồ vừa là hình vẽ để thí sinh tham khảo khi vẽ các loại biểu đồ mà đề thi yêu cầu, vừa cung cấp các số liệu. Thí sinh chỉ cần tính toán, xử lý số liệu, nhận xét số liệu thì sẽ ra ngay phần kiến thức về thực trạng, xu thế phát triển kinh tế – xã hội. Như vậy, phần này, không cần học thuộc sách giáo khoa mà chỉ cần kỹ năng sử dụng Atlat cho tốt, cho thành thạo là được.

Khai thác kiến thức, số liệu từ các biểu đồ trong Atlat.

Đọc kỹ bảng chú giải

Bảng chú giải nằm ở trang đầu Atlat và trong mỗi trang Atlat cũng có bảng kí hiệu riêng. Đọc kỹ bảng chú giải để biết những đối tượng địa lí nào được thể hiện trên biểu đồ, cách thức thể hiện ra sao, bằng màu sắc, kí hiệu hình học, tượng hình hay bằng chữ viết.

– So sánh, đối chiếu kí hiệu, màu sắc ở bảng chú giải với từng kí hiệu, màu sắc trên mỗi bản đồ trong Atlat. Từ đó, rút ra nhận xét về thực trạng, về phân bố các đối tượng địa lí trên bản đồ.

– Sử dụng kết hợp nhiều trang Atlat để trả lời một câu hỏi trong đề thi. Ví dụ, giải thích vì sao Đồng bằng sông Cửu Long lại trở thành vựa lúa số 1 cả nước, thí sinh cần sử dụng Atlat trang về vùng Đồng bằng sông Cửu Long (trang 29) kết hợp các bản đồ địa hình, đất đai, sông ngòi, khí hậu, động thực vật thì mới có câu trả lời thấu đáo, trọn vẹn nhất.

Đọc kỹ bảng chú giải

Muốn sử dụng Atlat Địa lý Việt Nam thành thạo buộc học sinh phải chăm chỉ học trên Atlat, luyện đề, giải đề theo từng trang, có bộ câu hỏi về kỹ năng sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam.

Đăng bởi: Ngọc Ánh

Từ khoá: 7 Mẹo sử dụng Atlat trong bài thi môn Địa lý THPT QG